آشنایی با ماشین آلات راهسازی (گریدر)

گریدر در ۷۵ سال قبل بصورت ابتدائی آن یعنی تیغه معلقی که در زیر دو چرخی بسته می شد ساخته می شد. به تدریج که موارد استعمال آن در راهسازی ازدیاد یافت گریدر های بدون موتور که توسط تراکتور کشانده می شدند و بالاخره گریدر های موتور دار به عنوان ماشین آلات راهسازی به بازار عرضه شدند.
گِریدِر یا شیب‌ساز، که بطور معمول به ماشین تسطیح جاده اطلاق می‌شود، از ماشین‌آلات سنگین مهندسی می‌باشد که دارای یک تیغهٔ بزرگ برای تسطیح سطوح می‌باشد. بیشتر مدل‌ها دارای ۳ اکسل با یک موتور و کابین تعبیه‌شده در بالای اکسل عقب در انتهای ماشین می‌باشند.مهمترین وسیله برای عملیات تنظیم شیب، تسطیح خاکریزها، خاکبرداری‌ها و رساندن سطح خاک به سطح مورد نظر (خط پروژه) توسط گریدر انجام می‌پذیرد.هر یک از دو نوع فوق دارای معایب و محاسنی هستند که مصرف همه جانبه آنها را محدود می سازد. در جدول شماره (۱۰) مشخصات عمومی گریدر های مختلف ارائه شده است.
شناسایی
گریدر موتور دار برای تنظیم شیب ، شکل دادن شیب ها و تسطیح دامنه خاکریز ها و خاک برداری ها ، کندن جوی و مخلوط کردن و پراکندن مخلوط خاک و مواد قیری بکار می رود.
همچنین برای اجرای کارهای عمومی ساختمانی نظیر کانال سازی اعم از کانال با مقطع V و یا کانال ذوزنقه ای شکل ، برای ایجاد و تنظیم شیب شانه های راه ، در روسازی آسفالت ها و راه های فرعی به طریق مخلوط کردن در محل و بالاخره برای نگاهداری رویه ی جاده های شنی استفاده می کنند.
استفاده از گریدرهای بدون موتور برای کار در زمین های سخت و آبدار بر نوع موتور دار آن ارجح است. گرچه طرح رویه راه بر حسب نوع مواد مصرف شده ، شرایط اقلیمی و بارهای طرح تفاوت می کند ولی اجزاء اصلی تشکیل دهنده را در شکل نشان داده شده اند. کار هر لایه از راه باید قبل از شروع به احداث لایه بعدی کامل به اتمام برسد و شکل بندی شود.
گریدر برای برف روبی و برداشتن لایه های سست سطح زمین هم بکار می رود. یک نوع گریدر موتور دار در شکل مشاهده می شود.
تیغه گریدر دارای دور قابل تعویض می باشد. تیغه گریدر در حالات مختلفی نسبت به ماشین می تواند قرار گیرد .
زاویه تیغه را می توان تغییر داد به طوری که بتوان گریدر را برای حمل مواد یا کندن جوی بکار برد. زاویه جلو در حالت حمل مواد بکار می رود که در برش های سطحی و مخلوط کردن عملیات مورد استفاده دارد.
زاویه عقب باعث زیاد شدن قدرت حفاری شده ولی سبب می شود که مواد حفاری احیاناً از روی تیغه سرازیر نماید.
چرخ های جلو قادر به متمایل شدن به جهات جانبی می باشد و بدین ترتیب می تواند نیروی حاصله از فشار خاک بر تیغه مایل شده را خنثی نماید و به گردش گریدر هم کمک می کند.
شاسی های مفصل دار (کمر شکن) نیز در ساختمان بعضی انواع گریدر بکار می رود که باعث ازدیاد قابلیت مانور ماشین و کاربردهای آن می شود. سه نوع طرز کار معمول با گریدر مفصل دار (کمر شکن) در شکل نشان داده شده است.