آشنایی با سقفها و عملکرد آنها

دیوارها می توانند هر فضایی را محصور نمایند ، اما سقف هر فضایی را امن می نماید . سقف ها به فضا آسایش می بخشند و آنها را از هجوم عوامل طبیعی مانند آفتاب و برف و باران حفظ می نمایند . به کمک سقف ها همانطور که در یک قفسه کتابخانه دیده می شود می توانیم ساختمان را به طبقات متعدد تقسیم نماییم در حقیقت ، دیوارها محیط اطراف خود را در جهت افقی تقسیم می کنند و سقف ها محیط را در جهت قایم تقسیم می نمایند.

مهم ترین ویژگی های یک سقف را می توان به ترتیب زیر برشمرد :

مقاومت و پایداری آن در برابر نیروهای وزن خود و بارهایی که قرار است سقف تحمل نماید که عمده ترین آن در بام بار برف می باشد .

مقاومت در برابر آب و هوا : سقف باید به وسیله مصالح عایق مانع از عبور رطوبت به داخل فضا شود .       دوام قطعات و اجزای مختلف تشکیل دهنده سقف در برابر فرسودگی. همچنین مقاومت در برابر گرما و سرما و آتش سوزی از جمله ویژگیهای یک سقف مناسب است .

هر سقفی از لحاظ نوع ساخت و عملکرد سازه ای با توجه به شرایط می تواند به طرق مختلفی طراحی و اجرا گردد،که از آن جمله اند :

ü الف )سقف طاق ضربی

ü ب )سقف چوبی

ü ج ) دال ها ( یکطرفه ،

ü دوطرفه و تیرچه بلوک

ü د )سقف های کمپوزیت

ü ه )سقف های خرپایی یا فضایی

لازم به ذکر است که سقف های تیرچه بلوک که خود نوعی دال یکطرفه می باشد ، از سه عنصر دال ، تیرچه و بلوک تشکیل یافته که تیرچه ها و بلوک ها خود انواع مختلفی دارند .

بلوک ها که نقش باربری ندارند و فقط خاصیت پرکنندگی دارند انواع مختلفی دارد ازجمله :

بلوک های بتنی

بلوک های سفالی

بلوک های پلاستوفوم

تیرچه ها نیز چند نوع مختلف دارند :

· تیرچه های پیش کشیده

· تیرچه های پس کشیده

· تیرچه های پیش تنیده

انواع سقف‌هاي بتني :

يكي از اجزاي اصلي تشكيل‌دهندة انواع ساختمان‌ها، سقفهاي بتني هستند كه نقش اساسي آنها انتقال نيـروهاي قائم و افقي ناشي از وزن مـردة سقف، سربارها و نيروهاي با دو زلزله به تيرها و ستونها و ديوارهاي بابر است. در ضمن، اتصال كليه اجزاي بابر قائم (ستونها و ديوارها) به يكديگر، موجب تقويت آنها شده و به اين ترتيب، كل ساختمان در مقابل نيروهاي وارده، به طور واحد واكنش نشان مي‌دهد.

نظر به اينكه سقفها سهم نسبتاً زيادي از قيمت تمام شده ساختمان را به خود اختصاص مي‌دهند. طراحان ساختمان، سيستم‌هاي متنوعي را به منظور هرچه اقتصادي‌تر كردن آنها، ابداع و اجرا كرده‌اند كه صرفه‌جويي در مصرف بتن و فولاد، كاهش يا حذف قالب‌بندي، بهبود روشهاي ساخت و ارتقاي كيفيت اجراي محورهاي اساسي، كوششهاي انجام شده را تشكيل مي‌دهند. در زير، روند اساسي اين مراحل پيشرفت به طور مختصر شرح داده مي‌شود.

براي صرفه‌جويي در مصرف بتن و سبكتر كردن وزن سقف، قسمتي از مقطع سقف كه در منطقة كششي قرار مي‌گيرد، حذف و فقط آن مقدار از سطح مقطع بتن كه براي جاگذاري آرماتورهاي عرضي و كششي لازم است، باقي گذاشته مي‌شود. اين كار به ويژه براي كاهش وزن مردة سقف و ساختمان، داراي اهميت خاصي است. فاصله محلهاي باقي‌مانده به حد كافي نزديك به هم انتخاب مي‌شوند، تا مناطق فشاري و كششي مقطع بتني سقف به طور يكپارچه عمل كنند و سقف حالت اولية خود را از دست ندهد. اين روش منجر به طرح دالهاي مجوف، با پشت‌بند، لانه زنبوري مانند آنها گرديده است. مصرف بتن در اين نوع سقفها، به حدود  مقدار اوليه، و وزن سقف نيز تقريباً به همين ميزان كاهش مي‌يابد. از طرف ديگر، به علت سبك‌تر شدن وزن سقفها، در مصرف ميلگرد و هزينة اجراي بقية قسمتهاي باربر ساختمان، صرفه‌جويي قابل ملاحظه‌اي شود.

قالب‌بندي براي ايجاد فضاهاي مجوف در دال، معمولاً به روشهاي زير انجام مي‌شود:

در روش نخست، براي اجتناب از قالب‌بندي محلهاي خالي و پر كردن آن محلها، از بلوك‌هاي مجوف و سبك وزن استفاده مي‌شود. به اين منظور، مصالح پركننده را به فواصل معين روي قالب كف قرار داده و ميلگردها را نصب مي‌كنند و سپس بتن‌ريزي انجام مي‌شود.

در روش ديگر، از قالبهاي فلزي و يا پشم‌شيشه كه به راحتي قابل نصب و جمع‌آوري هستند، استفاده مي‌گردد

 

سقف تيرچه و بلوك

سقفتيرچه و بلوك جزء دال هاي يك طرفه به حساب مي آيد كه در اين نوع سقف برايكاهش بار مرده از بلوك هاي توخالي بسيار سبك ( مجوف) بتني يا سفالي برايپر كردن سقف استفاده مي شود0

كاربرد تيرچه و بلوك در ساختمان

 :تيرچه و بلوك براي پوشش سقف ساختمان هاي اسكلت آجري و اسكلت فلزي واسكلت بتن ارمه استفاده مي شود.
اما چرا جزء بهترين ها است ؟
1: باعث سبكي سقف مي گردد
2: دوام خوب در مقابل آ تش سوزي دارد
3: مقاومت خوبي در مقابل نيروهاي افقي مانند باد و زلزله دارد
4: عايق صوتي خوبي است
5: عايق حرارتي در مقابل سرما وگرماست
6: عايق رطوبتي است
7: صاف و هموار بودن سطح زير و روي سقف پس از اجرا از ديگر محاسن اين نوع سقف محسوب مي گردد
اما همانند ديگر سقفها اين نوع سقف نيز داراي معايبي نيز هست كه عمده عيب آن:
1: اجراي آن نسبت به سقف هاي مشابه زمان زيادي نياز دارد
2:اجراي سقف تيرچه و بلوك نياز به نيروي ماهر و متخصص داردكه متاسفانه به اين موضوع اهميت چنداني داده نمي شود
3: و بزرگترين عيب اين سقف اين است كه در دهانه هاي بزرگ نمي توان استفاده گردد