غلتکها

اصولاً غلتکها وسیله ای برای متراکم کردن مصالح خاکی و سنگی و جزء ماشین آلات سنگین هستند که از چهار پارامتر وزن استاتیکی - ضربه - ارتعاش و کنترل برای کوبیدن خاک استفاده می کنند که وجود این پارامترها بستگی به نوع غلتک دارد. تمام ماشین آلات متراکم کننده وزن استاتیکی دارند و بهترین ماشین برای تراکم یک خاک بخصوص ماشینی است که از تغییر محل جانبی خاک در اثر تراکم جلوگیری می کند و تغییر حرکت جانبی را به صورت تغییر حرکت عمودی در بیاورد.

نیروهای ضربه و ارتعاش دارای شکل نیرویی مشخص و مثل هم هستند و فقط فرق آنها در تعداد تواتر آنهاست که در ضربه تعداد تواتر 10 ضربه در ثانیه و در ارتعاش تعداد تواتر 80 ضربه در ثانیه است. همچنین پارامتر ارتعاش در مورد خاکهای غیر چسبنده از تأثیر بسیار زیادی برخوردار است.

مهمترین مسئله در راهسازی میزان دانسیته و مقاومت لایه های راه میباشد این مقادیر باید درحد مطلوب باشد تا سطوح مختلف جاده در اثر تنش های وارده ناشی ازعبور بار تغییر شکل نداده و بتواند تحمل جذب وانتقال بار را از لایه های بالاتر به پایین تر داشته باشد براین منظور باید لایه های مختلف راه را تاحد قابل قبولی متراکم نمود.
نمود تراکم عبارتست از ازدیاد دانسیته خاک ازطریق نزدیک کردن ذرات و دانه های خاک به یکدیگر که معمولا با خارج کردن هوا ازفضاهای خالی بین ذرات خاک انجام میگیرد متراکم کردن خاک باعث اضافه شدن مقاومت خاک کم شدن قابلیت تغییر حجم کم شدن قابلیت نفوذپذیری خاک میگردد میزان تراکم پذیری خاک به دانسیته اولیه خاک خواص شیمیایی و فیزیکی خاک (نظیر توزیع دانه بندی چسبندگی وغیره) درصد رطوبت نوع و میزان نیروی متراکم کننده دارد.

انواع غلتکها
انواع غلتکها عبارتند از:
غلتکهای پاچه بزی (زایده دار) TAMPING FOOT ROLLERS- SHEEPS FOOT ROLLERS
غلتکهای شبکه ای GRID MESH ROLLERS
غلتکهای ارتعاشی (لرزنده)VIBRATORY MESH ROLLERS
غلتکهای فولادی صاف SMOOTH STEEL DRUM
غلتکهای پنوماتیک PNEUMATIC ROLLERS
غلتکهای کفشک دار SEGMENTED PAD ROLLERS
بولدوزرهای متراکم کننده SOIL COMPACTORS



غلتکهای پاچه بزی
غلتکهای پاچه بزی دارای استوانه ای مجهز به تعدادی پایه های بیرون آمده است واین پایه ها که به پاچه بزی موسومند به عمل تراکم کمک میکنند وجه تسمیه پاچه بزی این است که عمل کوباندن این غلتک شبیه اثری است که یک گله گوسفند یا بز برروی زمین برجای می گذارد این غلتک عمل تراکم را با استفاده ازفشار استاتیکی و همچنین کنترل انجام میدهد این غلتکها معمولات دارای چندین استوانه بوده وبه صورت جفتی هم بکارمی رود.

غلتکهای شبکه ای
این نوع غلتکها با سرعت نسبتا" زیاد قادربه کاربوده ودرحین عمل خاک را پراکنده نمی کنند این غلتکها برای خرد کردن قطعات کلوخه خاکهای چسبیده مناسب میباشند همچنین ازاین غلتک میتوان برای خرد کردن ومتراکم نمودن سنگهای نرم استفاده کرد.

غلتکهای لرزنده
انواع معینی ازخاک مانند ماسه شن وسنگهای درشت عکس العمل بسیارخوبی درمقابل تراکم تولید شده بوسیله ترکیب فشاروارتعاش ازخود نشان می دهند هنگامی که خاک مرتعش میشود ذرات تغییر محل داده وجهت افزایش وزن مخصوص توده به ذرات مجاورشان نزدیکتر میشوند.
غلتکهای لرزنده در اندازه های مختلف ازغلتک کوچک دستی باصفحه فلزی لرزان تا غلتکهای بزرگ خودرو که دارای استوانه های صاف یا پاچه بزی یا کفشک دار میباشند موجود هستند بسیاری ازانواع این غلتکها دارای فرکانس ودامنه نوسان قابل تنظیم میباشند تاعمل تراکم بدلخواه انجام پذیرد این غلتکها درحین کوبیدن خاک مقداری از رطوبت خاک را نیزکم می کنند که این عمل درمورد تراکم خاکهای مرطوب مزیت محسوب میشود نیروی متراکم کننده غلتکهای لرزنده اساسا ناشی از ارتعاش و وزن استاتیکی غلتک میباشد.

غلتک های دارای چرخ فولادی صاف
این نوع غلتکها هنوز هم به طور وسیع درعملیات ساختمانی به کار میروند این غلتکها جهت متراکم نمودن سطح آسفالت جاده ها مورد استفاده قرار میگیرد این نوع غلتکها دارای انواع متفاوتی هستند که متداول ترین آنها عبارتند از :
غلتک سه چرخ(دومحوری)
غلتک دومحوری تاندم
غلتک سه محوری تاندم